Veiligheid

Controlemechanismen

1. Eliminatie van het risico: hoogste effectiviteit
2. Vervanging van het risico
3. Engineering controle op het risico
4. Administratieve controlemechanismen
5. Persoonlijke veiligheidsvoorzieningen: laagste effectiviteit

1. Eliminatie van het risico

De belangrijkste manier om een ongeval te voorkomen is door ervoor te zorgen dat het risico niet kan bestaan. Dit kan door wegen voor speed pedelecs en koersfietsen, ander zachter verkeer en zwaarder verkeer zoveel mogelijk fysiek van elkaar te scheiden. Het is veruit de effectiefste manier om verkeersveiligheid te verhogen, maar jammer genoeg niet de efficiëntste. Er gaan namelijk grote infrastructuurkosten gepaard met dit soort ingrepen.

2. Vervanging van het risico

Iets vervangen dat een risico oplevert door iets dat geen risico meer oplevert maar dezelfde taak vervult. Je kan bijvoorbeeld diepe goten bij oversteekplaatsen plaatselijk vervangen door grills die op gelijk niveau liggen met het wegdek. Minder kans op schade aan de pedelec en minder kans op ongeval door verlies van controle na opschrikking door schok goot. Een ander voorbeeld zijn de rood geverfde fietpaden die soms gebruikt worden om fietspaden lokaal beter zichtbaar te maken. Deze kunnen erg glad zijn en worden best vervangen door een variant met meer grip zoals asfalt met rood pigment.

3. Engineering controle op het risico

Een simpel voorbeeld zijn verkeerslichten. Deze zorgen voor een scheiding van kruiselings verkeer door om te beurten doorgang te verlenen. Of denk aan zone 30 borden aan scholen, die slechts actief zijn op bepaalde tijdstippen van de dag. Een ander voorbeeld zijn lantaarns die meer licht uitstralen wanneer iemand er onder wandelt, zodat je reeds van ver kan zien waar zich iemand bevindt, zonder voor teveel lichtvervuiling te zorgen in onze natuur.

4. Administratieve controlemechanismen

Beter gekend als verkeersborden, wegmarkeringen, opleiding en gedrag. Ze nemen het risico op een aanrijding of val niet weg, maar beperken de blootstelling aan het gevaar. Deze ingrepen zijn veelal goedkoop en zeer belangrijk, maar slechts effectief indien er braaf rekening mee wordt gehouden. Auto’s rijden nog teveel over fietsmarkeringen. Een jong kind heeft nog niet de mentale ontwikkeling om zich voldoende bewust te zijn van een verkeerssituatie en de noodzaak op het voetpad te blijven. Omgekeerd is een snelheidsbeperking overbodig als het een breed, recht, leeg, geasfalteerd pad door de velden betreft op het tijdstip van pendelen. We pleitten er dan ook voor slechts naar deze mechanismen te grijpen als ingrepen 1, 2 of 3 niet haalbaar zijn.

5. Persoonlijke veiligheidsvoorzieningen

Een fietshelm is pas nuttig als het al te laat is. Je kan jezelf inpakken in bubbelplastic en fluorescent geel, maar veel haalt het niet uit als je onder de vrachtwagen belandt. Persoonlijke veiligheidsvoorzieningen mogen dus nooit gezien worden als de oplossing voor een risico. Is er een kans op botsing tussen tractor, kind en pedelec? Zorg er dan voor dat ze niet kunnen botsen door ze op fysiek andere wegen te zetten, als dat niet gaat ze op andere tijdstippen toe te laten en als dat niet gaat, door aparte wegdelen te markeren. Dit gezegd zijnde, helpen fluorescerende elementen zeer goed om je zichtbaarheid te vergroten, zeker op landelijke paden zonder verlichtingspalen.