Als je bovenstaand beeld bekijkt, lijkt het een evidentie dat je een fietskar aan je speed pedelec moet kunnen hangen. Het is echter bij wet verboden.*
Een speed pedelec is ook een gewone elektrische fiets
De fiets hierboven afgebeeld is een Stromer ST3. Dit is een van de best verkopende zogenaamde ‘snellere’ speed pedelecs. Veelal worden Stromers gezien als de Audi of BMW onder de fietsen. Prijzig, performant en met het imago dat ze steeds snel gaan. Bij sommigen doet het beeld dan ook meteen een alarm afgaan: “Zo snel met een fietskar! Levensgevaarlijk!”
Rustig. Adem in, adem uit.
Wist je dat de ST3 vier ondersteuningsstanden heeft en je ten allen tijde gemakkelijk kan wisselen tussen deze standen?
Stand 0: geen elektrische trapondersteuning. Op dat moment geeft hij de rij-ervaring van een goeie ouwe Hollandse omafiets, maar dan een state-of-the-art model met geweldige verlichting en extreem goede remkracht. Ideaal om je fietsende kleuters mee naar school te begeleiden.
Stand 1: de fiets geeft een trapondersteuning vergelijkbaar met een gewone elektrische fiets. Ideaal om naast een andere elektrische fietser te rijden.
Stand 2: deze stand kan je volledig zelf instellen. Remkracht, sensorgevoeligheid, koppel, snelheid… zowat alles is aanpasbaar. De stand is uitermate geschikt om aan te wenden op plaatsen waar je net iets trager moet en wil rijden, zoals fietsstraten. Zone 30? Even naar stand 2. Maar je kan het ook instellen om de omafiets iets responsiever te maken.
Stand 3: dit is de snelle fietser stand. Op stand 3 geraak je moeiteloos aan 40 km/u of sneller.
Conclusie? Toelaten, die fietskar! Wat heb je nodig? Goede wil, een koning, pen, papier, een opzetstukje om de kar aan te hangen en eventueel een extra kentekenplaat.
Vincent
edit: voor meer informatie over aanhangwagens en speed pedelecs, neem een kijkje hier op de website.
In augustus heb ik mij een speed pedelec aangeschaft. Sindsdien gebruik ik hem 2 à 3 keer per week om vanuit Aalst naar Brussel of Gent te fietsen. Ik ben zeer tevreden met mijn aankoop en zie het fietsen als een belangrijke positieve verandering in mijn leven.
Als consultant bij een Amerikaans softwarebedrijf kom ik bij veel verschillende klanten, meestal in Brussel. Nadat ik vorig jaar van werk veranderde, kreeg ik geen firmawagen meer, maar wel een car-allowance en een kilometervergoeding. Dat zette toch mijn hele mobiliteit even op zijn kop. Met een firmawagen nam ik zonder nadenken altijd de auto. Voor het eerst in mijn leven kocht ik zelf een auto en ik schrok wel een beetje van de kosten die privé autorijden met zich meebrengt. Geleidelijk aan begon ik meer en meer met de trein te gaan en zo zag ik naast de spoorweg tussen Denderleeuw en Brussel een mooi fietspad liggen. Het eerste zaadje om te beginnen fietsen was geplant. Op facebook zag ik een buurvrouw die fier uitpakte dat ze met de fiets naar Brussel ging werken, wat ook inspirerend werkte. Tegelijkertijd begon ik weer te merken dat het burn-out spook om de hoek begon te loeren: een drukke job, een gezin met 4 pubers… Hoog tijd om de goede voornemens eens hard te maken en meer aan sport te beginnen doen. Daarnaast is ook het aspect dat als je met de wagen naar Brussel rijdt, de onvoorspelbaarheid van het verkeer altijd maar groter wordt. Staat er file of niet? Het kan zo wisselvallig zijn. Voor een afspraak in centrum Brussel moet je vanuit Aalst (filevrij 30 minuten) overdag dik anderhalf uur incalculeren. Er is ook nog het ecologische aspect: met 4 kinderen word ik me er meer en meer van bewust dat ook zij recht hebben op een gezonde leefomgeving. Toen mijn werkgever sponsor werd van een wielerploeg, was dat het finale duwtje dat ik nodig had.
Een sportief model (heeft wat weg van een mountainbike) met een Bosch middenmoter en een batterij van 500 KWh. Rijdt supergoed, als is het niet de snelste fiets op de markt. Dat is voor mij ook niet nodig, ik verkies rustig te cruisen: gemiddeld haal ik zo’n 28 km/h. Het verplaatsen is voor mij een doel op zich. ’s Avonds heb ik niet veel tijd meer om te sporten en dankzij deze fiets beweeg ik tenminste.
Ik heb me wel wat miskeken op de bijkomende kosten van fietsen met een speed pedelec. Bovenop de fiets heb je nog heel wat andere uitrusting nodig. In de eerste plaats een veilige helm. Ik heb een model genomen met vizier. Zeker als je snel rijdt, vermijdt dit dat je tranende ogen krijgt en ook de koude wind die er ’s morgens kan zijn, wordt daardoor een stuk minder koud. Dan zijn er nog 2 fietstassen. Vermits ik geen vaste locatie heb, kleed ik me om in de fietsenstalling: ik moet mijn hele hebben en houden meezeulen tot bij mijn klanten (batterij, lader, fietskleren, laptop etc…); niet zo ideaal. Maar de fietstassen met riem helpen wel. Nat ben ik ondertussen ook al een keer geworden, dus investeren in een goede regenbroek en regenjas is echt wel een must. Alles samen ben je dus snel ettelijke honderden euro’s extra kwijt.
In de media en op verschillende facebook groepen wordt er wat afgeklaagd over ‘agressieve’ SP-ers. Ik probeer me zeer bewust op een rustige manier in het verkeer te begeven en dit gaat verder dan aangepaste snelheid. Speed pedelecs worden standaard geleverd met een claxon, een irritant geluid dat je ook op brommers vindt. Het eerste wat ik gedaan heb is een extra bel op mijn fiets gezet: veel minder agressief en je wordt door andere fietsers en voetgangers beschouwd als een gewone fietser. Er zit blijkbaar ook wat vuil tussen de schijfremmen en daardoor piepen die ook een beetje. Ik heb het gecheckt met mijn fietsenmaker en dat blijkt onschadelijk te zijn voor de remmen en fiets. Zeker in voetgangerszones of als je traag rijdt, is dit geluid een rustige manier om je plaats op te eisen op de rijbaan. Je rijdt natuurlijk niet altijd traag, en zeker in de stad is het toch belangrijk om je intenties aan te geven als je wil afslaan. Daarom heb ik ook richtingaanwijzers op mijn fiets geïnstalleerd. Als ik kijk naar de fietsinfrastructuur die er vandaag is, dan vind ik dat ik in het algemeen niet mag klagen over de fietspaden. Natuurlijk kan alles beter, maar hier geldt voor mij: liever een paar km extra fietsen over een rustige weg, dan me langs een gevaarlijke drukke weg te begeven. Voor mij is fietsen meer dan me verplaatsen, het is ook een stuk sporten en ontspannen en 10 minuten langer onderweg zal het verschil niet maken. Natuurlijk begrijp ik wel dat ik met flexibele uren en klanten zit en dat dit anders is voor wie dagelijks op en af naar dezelfde werkplek fietst. De grootste verrassing voor mij was dat het fietsen naar Brussel echt wel mogelijk is langs mooie en goede fietspaden (neen, niet overal maar wel op 70% van het traject): De fietssnelweg F212 van Asse naar Brussel, de parken van Jette, Tour & Taxis…
Regelmatig kruisen wilde beestjes mijn pad: konijnen, hazen, fazanten, eekhoorns, ratten… Heerlijk om door de natuur te fietsen, ver weg van de file. Het meest bizarre dat ik heb meegemaakt was in Brussel in de buurt van ‘Pannenhuis’. Een drone scheerde er rakelings langs mijn hoofd. Twee kleine jongens waren hun speelgoed aan het uittesten in het midden van een kruispunt. Ik schrok me rot, gelukkig zonder gevolgen…. Waar ik wel een tekort in de infrastructuur zie, is in de fietsstallingen. Er zijn maar zeer weinig bedrijven die een fietsenstalling voor bezoekers hebben. In Brussel zijn er een aantal grote betalende fietsenparking. Ik gebruik meestal die onder het Noord Station.
Deze parking kost ongeveer 10€ per maand en wordt weinig gebruikt. Er is een toegangscontrole via de Mobib kaarten en er hangt een camera die de ingang filmt. Over de properheid en toegankelijkheid mag ik niet klagen. Een andere parking is die van Cyclo onder het ‘De Brouckère’ plein.
Beide parkings hebben 1 grote tekortkoming. Moesten ze allebei lockers aanbieden, bij voorkeur met een stopcontact, dan zou ik mij spullen niet moeten meezeulen naar mijn klanten en dan zou ik mijn batterij kunnen opladen in de fietsenparking. Ik heb al met zowel de NMBS als Cyclo contact gehad, maar ik vond voorlopig geen gehoor. Nochtans biedt de stad Aalst zo’n service wel aan.
Voor geoefende fietsers is de overschakeling naar een Speedpedelec waarschijnlijk niet zo groot, maar als je niet zoveel fietservaring hebt, kan een extra opleiding misschien wel nuttig zijn. Bijvoorbeeld om te leren hoe je optimaal kan schakelen. De motor is krachtig genoeg om je op een zware versnelling in gang te trekken, maar dit is nefast voor het verslijten van ketting en tandwielen. Terugschakelen voor je stopt of vertraagt is dus zeer belangrijk. Door de kracht van de ondersteuning, heb ik ook moeten leren om -zeker als het wat nat is buiten– meer met de achterrem te werken dan met de voorrem. De 3 keren dat ik weggegleden ben (gelukkig aan lage snelheid) waren telkens omdat ik beide remmen nogal bruusk dichtkneep. Ik heb al eens een platte band gehad, maar daarvoor ben ik gelukkig verzekerd.
Binnen de 35 minuten stopte er een camionette, waar mijn fiets ingeladen werd, en die me netjes naar de fietsenmaker vlakbij mijn huis bracht. Ik ontdekte haast bij toeval dat ik (gratis) verzekerd was via mijn energieleverancier (Eneco). De moeite om even te checken. Na 3 maanden met de Speedpedelec ben ik een echt fan geworden. Voor mij is deze fiets de beste investering in jaren. Er zijn voor- en nadelen aan verbonden, maar de eindbalans is positief. Ik ga ervan uit dat de bewustwording over meer fietsveiligheid en investeringen in de infrastructuur alleen maar gaan toenemen: ik zie de toekomst van het fietsen voor mezelf en de omgeving rooskleurig in!
In dit artikel gaan we dieper in op de mediatisering van de speed pedelec als supersnelle fiets en formuleren een haalbare visie voor een betere, veilige pendeltijd, zowel op fietspaden als fietssnelwegen.
Snelheid en veiligheid in de media
De media doet je geloven dat speed pedelecs overal hun maximumsnelheid willen behalen. De snelle fiets wordt afgeschilderd als snelheidsbeest, alsof de bestuurder zich niet even kwetsbaar voelt als elke andere fietser. Dit geeft druk en leidt tot te simplistische adviezen. Er wordt veelvuldig opgeroepen om 30 km/u als richtsnelheid te hanteren in de bebouwde kom, voor fietsers dan. In de praktijk enkel voor speed pedelecs, want koersfietsen hebben geen kentekenplaat. Vreemd toch? Beide zijn gewoon bezig met fietsen. Een goed fietser bekijkt niet constant zijn snelheidsmeter maar houdt de ogen op de weg. Een goed fietser rijdt aan een snelheid die afhangt van de lokale context: zicht, drukte, gladheid… Hierbij maakt het niet uit of je fietst met trapondersteuning of gewoon op spierkracht.
Maar goed, er is dus een mediatrend. Deze is er trouwens niet enkel voor fietsen. In een recent artikel in De Standaard, ijvert Kris Peeters voor een 30 km/u als norm voor àlle voertuigen binnen de bebouwde kom. In een artikel op HLN.be, gaat een journalist kort door de bocht met de reactie van VIAS op het Nederlandse debat omtrent 100 km/u op snelwegen, wegens milieuredenen. VIAS melde op vraag van de journalist louter dat ze vanuit verkeersveiligheidsstandpunt niet tegen zijn, want lager snelheid leidt tot lagere impact bij ongevallen en dus ook minder zware ongevallen. Op papier althans. In de praktijk wordt de 120 km/u al veelal niet gerespecteerd en de snelheid verlagen vereist nog heel wat extra controlecapaciteit. Eerder dit jaar heeft VIAS een memorandum uitgebracht met 10 concrete doelstellingen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Een snelheidsverlaging naar 100 km/u was er geen van.
“Veiligheid voor alles” is het duidelijke mantra van de media. Klinkt super, maar is een brede snelheidsverlaging dé oplossing voor meer veiligheid? Of is een meer afgewogen aanpak beter? Iedereen wil meer veiligheid, maar wanneer bereik je een punt waarop de haalbaarheid van je pendeltraject in het gedrang komt en mensen stoppen met de auto te ruilen voor een (snelle) fiets?
De mediatisering vindt weerklank
De maximumsnelheid van de speed pedelec wordt veel te vaak aangehaald als reden om ze op bepaalde plaatsen te verbieden. In Willebroek werden recent een aantal fietspaden in het centrum verboden terrein voor speed pedelecs, met als reden de hogere snelheid. Alsof speed pedelec gebruikers niet traag kunnen rijden waar nodig en de omgeving niet kunnen inschatten… Dit raakt kant noch wal. Een Tesla mag ook een woonerf oprijden, geen haan die er naar kraait. Zit de oorzaak in angst, een schrik voor wat men niet kent? Een gemeenteraadslid gooide er nog een bevooroordeeld schepje bovenop
“In deelgemeente Blaasveld ligt het fietspad pal naast een school. Daar kunnen pedelecs nu nog steeds voorbijscheuren aan 50km/u, dit is levensgevaarlijk.” (bron)
Er zijn veel gemeenteraadsleden die zulke simplistische uitspraken doen. Een speed pedelec gaat zo goed als nooit 50km/u. Zowat alle speed pedelec gebruikers geven tevens aan de snelheid te minderen waar nodig zodat ze kunnen passeren als gewone fiets en niet ‘voorbij scheuren’. Ze rinkelen met de fietsbel, ze danken vriendelijk en ze zijn zich beter bewust van hun omgeving dan de modale fietser. Net zoals elke andere fiets en scooter zullen ze dan ook niet snel rijden in eens schoolomgeving. Pendelaars zijn veelal vaders en moeders en hebben ervaring met kinderen. Ze willen niemand aanrijden noch zichzelf in gevaar brengen. Wat willen ze wel? Hun kroost veilig naar school begeleiden, om dan de weg naar het werk voort te zetten. Haalbaar, zodat ze tijdig thuiskomen voor het avondeten. Trouwens, snelheid op een fietspad naast een school zou enkel een delicaat onderwerp mogen zijn binnen de schooluren.
Het potentieel van fietssnelwegen
Fietssnelwegen zijn een erg mooi initiatief om fietsen te stimuleren. Het is een aaneenschakeling van voornamelijk reeds bestaande wegen, kris kras door het landschap. Deze wegen bestaan uit zowel fietspaden, rijbanen alsook landelijke wegen. Ze leiden door dorpskernen en stationsbuurten. Delen fietssnelweg kennen door deze uitvoering dan ook een terechte snelheidsbeperking tot 30 km/u. Het moet namelijk ook daar veilig blijven voor alle zachte weggebruikers. Andere delen worden in toenemende mate voorzien van betere verlichting, een bredere asfaltlaag, rechtgetrokken paden en F99abc borden zodat auto’s er niet meer mogen komen. Wegen voorzien van deze borden zijn sinds 2014 bij wet beperkt tot 30 km/u. Hier en daar stopt de snelweg plots, om iets verder terug te starten. Er zijn brede stukken, smalle stukken, delen zowel op de rijbaan als ernaast. Soms onverhard, onverlicht of gewoon niet gerealiseerd.
Je kan stellen dat er vandaag eigenlijk nog geen sprake is van échte fietssnelwegen. Het zijn routes voorzien van een F-bord. De fietsersbond heeft een analyse gedaan van alle tracés van de fietssnelwegen en levert die data nu aan het departement MOW (mobiliteit en openbare werken) zodat zij ook over objectieve gegevens beschikken van de soms erbarmelijke staat van dit netwerk.
Vijf jaar na de geboorte van dit fietsnetwerk zitten we met een nieuw gegeven: de speed pedelec. Fietsen die elektrische trapondersteuning bieden tot maximum 45 km/u. Ze laten toe te fietsen aan de snelheid van een geoefend wielertoerist, maar zonder het zweet en de benodigde fysieke training. Dit potentieel opent perspectieven. Het haalt mensen uit de auto en op de fiets, want plots wordt voor hen de pendelafstand haalbaar. Met een gemiddelde snelheid tussen 28-35 km/u wéten ze wanneer ze zullen aankomen. Weg filestress. Frisse lucht. Hallo gezinstijd en blije werkgever. Ze kunnen aan hun gezondheid werken. Ze verplaatsen zich milieubewuster. Geen uitstoot, geen lawaai, geen energieverslindende productie.
Het aantal gebruikers groeit de laatste jaren aanzienlijk. Ongeveer een verdubbeling, jaar na jaar! Nu nog een marginaal gegeven met 0.5% op het totale fietsbestand, maar hoe zit het over vijf jaar? 10% tot 15% van het fietsbestand? Dat zijn een heleboel auto’s minder, een heleboel CO2 minder en een grote economische winst voor ons dienstenland. Beeld je de voordelen eens in: Wat levert een daling van 10% tot 15% autoverkeer op rond onze Vlaamse centrumsteden? Qua veiligheid en uitstoot? En hoe minder auto’s, hoe meer plaats vrijkomt voor het zachtere verkeer. Daar wordt iedereen beter van, niet?
Uitdagingen van de fietssnelweg
Deze evolutie legt de zwakke punten van de huidige fietssnelweg bloot. De maatstaf verandert. Een 30 km/u fietspad zal niet langer als ‘snelweg’ gezien worden. Een snel groeiend aantal gebruikers is op zoek naar een veilige kruissnelheid die 5 tot 15 km/u hoger ligt, al naargelang hun pendelafstand en type pedelec. Veilig voor henzelf, maar ook voor de tragere weggebruikers met wie ze de baan delen.
Hoe kan de overheid deze toekomst waar maken? Wat moet er veranderen? Hier alvast een vijftal ideeën om over na te denken.
1 – Een hecht, gesloten netwerk maken
Fietssnelwegen worden nog volop uitgebouwd. Van een gesloten netwerk is nog geen sprake, maar er wordt hard aan gewerkt. Typerend zijn de werken te Kortenberg. Het kan altijd beter. Veel stukken snelweg lopen schijnbaar dood, voornamelijk in Brussel, waar een dik miljoen Vlamingen werken. Er wordt aan gewerkt via Fiets-GEN: een netwerk van fietssnelwegen die de rand rond Brussel verbinden met de hoofdstad. De fietsersbond en provincie Vlaams-Brabant trekken aan de kar, maar de kar bolt traag. Nieuwe infrastructuur realiseren kost (teveel) tijd.
In deze context valt niet te begrijpen hoe sommige prachtige fietspaden alsnog verboden gebied zijn voor speed pedelecs. Men noemt ze jaagpaden, naar de paarden die destijds gebruikt werden om boten voort te trekken. Deze paden zouden opengesteld kunnen worden voor àlle fietsen in plaats van enkel diegene die het moeten hebben van spierkracht of trapondersteuning tot 25 km/u? Terwijl we in Vlaanderen achterlopen wat betreft degelijke fietsinfrastructuur en elke Vlaming baat heeft bij betere en veiligere wegen voor elk type weggebruiker. Is het maatschappelijk verantwoord om de snelle pendelfietser via wegen te sturen waar het risico achter elke bocht, zijstraat, rotonde exponentieel hoger ligt, terwijl er een veilige fietsinfrastructuur aanwezig is die amper wordt benut tijdens de pendeltijdstippen? Waar een wil is, is een weg, niet?
illustratie: renderhouse.eu
2 – Dorpskernen vermijden
Dorpskernen worden steeds vaker 30km/u zones, hetzij door er zone 30 van te maken of door de introductie van fietsstraten en fietszones. Terecht. Hier komt op piekmomenten veel verkeer samen. Scholieren, bussen, auto’s en fietsen zoeken er hun weg. Er spelen kinderen op straat, of dat zou toch moeten kunnen. Een dorpskern of stadskern leeft op elk moment van de dag. Ze zijn dan ook ongeschikt voor een fietssnelweg.
Fietssnelwegen behoren er bij voorkeur niet langer doorheen te gaan, eerder er langs! Je kan niet én langs de kerktoren én snel gaan tegelijk, of je moet werken met goed gescheiden infrastructuur, wat handenvol geld kost. Niet evident in de wanorde die Vlaanderen is, zowel politiek als qua lintbebouwing. Wat we snel nodig hebben zijn brede, snelle fietssnelwegen die aantakken bij lokale routes en zo de beste verbinding maken.
3 – Stel de maximumsnelheid voor F99 bij naar 45km/u
Het Brampad te Herent, middenin de piek. Een prachtig stuk F3 fietssnelweg te Herent. Maximumsnelheid: 30km/u.
Landelijke stukken fietssnelweg zijn een zegen om op te fietsen. Recht, breed en nauwelijks onderbroken door hun ligging naast spoorwegen en velden. Ze worden in toenemende mate voorzien van bord F99abc: paarden, voetgangers en fietsers toegelaten, maar geen zwaar verkeer met uitzondering van het occasioneel landbouwvoertuig.
In 2014 werd 30km/u ingevoerd als maximumsnelheid op wegen voorzien van dit bord F99. De wielersportwereld stond toen op zijn achterste poten en werd gesust door de argumenten dat fietsen niet geflitst kunnen worden en dat de overheid, politie incluis, met gezond verstand zou handelen en niet met boetes tegen zachte weggebruikers. De maatregel was namelijk gericht tegen zwaar verkeer: F99 zou de C3 borden kunnen vervangen en zodoende auto’s aan 90km/u weren. Er was nog geen sprake van – noch visie over toekomstige licht-elektrische voertuigen.
Bord F99. Bij varianten a b en c werd de speed pedelec toegevoegd door het bromfietssymbool met onderletter ‘P’.
Kamerlid Jef Van den Berghe (CD&V), 2014: “Geen enkele agent of beleidsmaker met gezond verstand zal optreden tegen fietsers die op kleine wegen sneller dan 30 km/u rijden.”
Vandaag is er de speed pedelec, die wél een nummerplaat heeft en wél geflitst kan worden. Het F99 bord heeft zodoende een onbedoeld negatief effect op deze nieuwe vervoersvorm. Zowat elke speed pedelec gebruiker rijdt op de F99 banen in overtreding, daar gezien de omgeving en het verkeersluw karakter een hogere snelheid veelal perfect mogelijk is. Kan dat niet aangepast worden naar 45 km/u? Het kost enkel wat inkt en een handtekening van de Koning.
4 – Werk met locatie, niet met kommen
Een fietssnelweg neem je zelden van deur tot deur. Je woont er een eindje vanaf of moet hier en daar doorsteken naar een andere snelweg. Die verplaatsingen brengen je door veel bebouwde kommen en over een grote verscheidenheid aan fietsinfrastructuur. Infrastructuur die je hier en daar door een fietsstraat of een zone 30 voert, bijvoorbeeld aan scholen of in dorpskernen.
In 2016 formuleerde Fietsberaad Vlaanderen een advies om een snelheidsbeperking van 30km/u door te trekken naar alle afgescheiden of aanliggende fietsinfrastructuur binnen de bebouwde kom of wegen met een snelheidsbeperking tot 50km/u. (bron) De fietsersbond volgt dit advies maar maakt de kanttekening in deze zones tevens een ontvlecht netwerk te wensen voor fietsers, of op zijn minst afgescheiden fietspaden die breed genoeg zijn. Dat kan perspectieven openen naar veilig toelaten van snellere doorstroming van fietsers.
Voor de modale straat in centrumsteden is dit inderdaad logisch en mooi. Uit onderzoek is gebleken dat speed pedelec gebruikers zich er sowieso aan lagere snelheid voortbewegen. Ze zijn er namelijk bijna op bestemming en wensen niet te sterven. Het is er te druk om snel te rijden.
De 12 grootste Vlaamse centrumsteden nemen in Vlaanderen ongeveer 8% in van het totale grondgebied. Het overgrote deel van Vlaanderen bestaat echter uit landelijke gemeentes. Hier ligt het verhaal toch enigszins anders.
Bovenstaande foto’s geven een beeld van prachtige fietspaden die jammerlijk onder het voorgestelde advies vallen. Naast de fietssnelwegen is het vooral dààr dat de speed pedelec gebruiker een deftige kruissnelheid zoekt aan te houden, liefst gescheiden van het zwaardere verkeer die ze anders maar irriteren met hun tragere kruissnelheid.
Kruissnelheid op een afgescheiden, leeg, recht, D7 fietspad, zoals aangegeven door 192 speed pedelec gebruikers.
Is een aangepast rijgedrag gewenst op bepaalde aanliggende of afgescheiden fietspaden binnen de bebouwde kom? De borden die je daarvoor kan aanwenden bestaan reeds: laat speed pedelecs toe op zowel D7 als D10 en gebruik ze eventueel om twee verschillende gewenste snelheden aan te geven. Op die manier kan de wegbeheerder zeer flexibel kiezen op basis van locatie. Maak de wegcode wat simpeler en schaf D9 af. Vervang ze door D7 of D10 al naargelang de inplanting.
5 – Het Vlaamse lappendeken
Blijkbaar is het advies naar een lagere snelheid in bebouwde kommen een Europese trend. Het moet nu net lukken dat Vlaanderen door gebrek aan efficiënte regulering uit het verleden danig verschilt van het buitenland. In het buitenland heb je een dorp, gescheiden van een ander dorp door velden en bossen. In Vlaanderen heb je één groot lappendeken van met elkaar verbonden bebouwde kommen. Heeft het zin om de Europese doelstelling van 30 km/u te gaan toepassen op onze unieke situatie? Doe je dat wél, dan dwing je de speed pedelec naar de rijbaan, met alle gevolgen van dien. Het doodt het potentieel van de pedelec voor de vele gebruikers die zich met tegenzin tussen het autoverkeer moeten begeven om nog haalbaar naar het werk te pendelen.
5 – Gedragsstimulatie
Speed pedelecs delen de baan met tragere fietsers. De grotere hoeveelheid snellere fietsers is een nieuw gegeven, dat tot conflicten leidt.
De gewone fietser en wandelaar is onwennig aan het idee dat een andere zachte weggebruiker aan relatief hogere snelheid kan inhalen op het fietspad. In een landelijk context is men het al meer gewend, want daar rijden al decennia lang wielertoeristen. Maar goed, al deze weggebruikers mogen op fietssnelwegen komen, maar zijn zich er onvoldoende van bewust dat het een snelweg betreft. Je hond aan een lange leiband meenemen, dat is gewoon geen goed idee. Zigzag fietsen, dat is geen goed idee. Langs de andere kant is de snelle fietser zich soms onvoldoende bewust van het benodigd gedrag om deze fietser en wandelaar niet te bruuskeren. Een belsignaal op voorhand, respecteren van een veilige zijdelingse afstand en wanneer nodig afremmen tot lage relatieve snelheid kunnen wonderen doen. Maar dit gedrag is niet aangeboren. De speed pedelec gebruiker krijgt veelal amper uitleg over gewenst gedrag bij aankoop van de fiets. Ze missen de ervaring van een wielertoerist en leren bij tijdens het gebruik. Dit is niet ideaal en kan veel beter, bijvoorbeeld door een bewustmakingscampagne en al dan niet vrijblijvende opleiding.
Wat met de automobilisten in dit land? 3.6 miljoen personenwagens ingeschreven in Vlaanderen versus 24000 speed pedelecs. Gevaarlijk/roekeloos rijgedrag en bumperkleven behoren tot de top drie ergernissen van de automobilisten in dit land. De snelle pendelfietser wordt hier eveneens mee geconfronteerd, wanneer hij zich op de rijbaan bevindt. Met slechts twee wielen en geen beschermende carrosserie, airbags, ABS e.d. is het zelfs voor de best getrainde fietser geen evidentie om zich daartegen te beschermen.
Een heet maatschappelijk debat dat koel moet worden gegeten
De speed pedelec is een hot topic. De afweging tussen veiligheid, snelheid en haalbaarheid in de context van het stimuleren van diens potentieel is een complexe materie waarbij overheden en belangenorganisaties omzichtig te werk zullen moeten gaan. Wat ons land nodig heeft is een visie gebaseerd op wetenschappelijke onderbouwing en gewenst groen toekomstbeeld. Hier en daar beweegt wat. Fietsberaad startte recent een onderzoek op. Er zijn ook initiatieven zoals het door de Vlaamse overheid bestelde een onderzoek in de vorm van project 365SNEL.
Als speed pedelec gebruikers kunnen we alleen maar hopen dat beleidsmakers zich niet laten leiden door de media dan wel door data. Dat deze mensen zich niet laten leiden door de angst en vooroordelen vanwege de massa mensen die de speed pedelec niet kennen en enkel de maximumsnelheid zien. We hopen dat deze mensen een paar weken met een speed pedelec pendelen alvorens uitspraken te doen en adviezen te formuleren. Als gebruikersgroepering zijn we alvast beschikbaar om onze ervaringen te delen. In onze vrije tijd. Omdat het moet.
De snelle pendelfietser
n.v.d.r een eerdere versie van dit bericht liet onvoldoende nuance toe bij verwijzingen naar de adviezen van bepaalde belangenorganisaties. Het werd herwerkt om bij de kern van de zaak te blijven: hoe kan beter worden omgegaan met de speed pedelec als ‘milieuvriendelijke en klokvast pendelvoertuig’ in plaats van ‘supersnelle gevaarlijke fiets’ en hoe dient zich dit te vertalen in beleidsbeslissingen?
“De snelle pendelfietser” is een alias die gebruikt wordt door Speed Pedelec Vlaanderen om aan te geven dat het artikel of blogbericht voortkwam uit een groepswerk.
Kijk, ik heb nu 30000 km ervaring op de SP ( wekelijks 300 km ). Drie jaar geleden kraaide geen haan naar ons .En nu zijn we plots met (te) veel speed-bikers.
Media : vaak journalisten zonder ervaring op een SP maar wel veel met de auto op baan. Politiekers? Idem. Komen met een chauffeur sommigen… verkeerservaring nul dus.
Om met een SP ( maar ook auto eigelijk of vrachtwagen) heb je vooral gevoel nodig eigenlijk en ook verstand en verantwoordelijkheidszin. Niet die eeuwige regel-neukerij en mediatisering.
De wetten zijn achterhaald op verkeersgebied. Bv. De oorsprong van het woord jaagpad als eens achterhaald? Daar mag je als SP dus niet op op vele plaatsen. Spoorwegroutes idem, fietspaden idem dus ook in sommige gemeenten.
Al die beleidsmakers die geen beetje ervaring hebben gaan het dan eens zeggen… Ze schijnen te vergeten en al helemaal niet te beseffen dat je als speedbiker even – zo niet nog meer – kwetsbaar bent tussen autoverkeer !! Ik ben één keer omver gereden door een auto die rechtsaf ging zonder (ver)pinken. Als fietser, Sp-er en ook bromfietser moet je zo snel en zo ver mogelijk weg blijven van auto’s. Auto’s zijn de gevaarlijke factor in het verkeer. Niet een tweewieler.
Ten tweede beschouw ik een SP niet als een bromfiets klasse P. Ik brom niet. Ik moet trappen om vooruit te komen! Ik heb daardoor ook een heel andere stabiliteitsbeleving dan een even snelle bromfiets. Ik beweeg de trappers dus is ook mijn evenwicht daardoor meer verstoord dan die brommer. Vandaar dat ik ook pleit voor verplichte richtingaanwijzers op een SP. Ik hou op de Belgische wegen en fietspaden mijn beide handen aan het stuur als ik wil afdraaien. Maar….ik gebruik wel mijn spiegel! (Wat die automobiliste die me omver reed duidelijk niet deed) Sommige automobilisten doen het trouwens maar al te graag : je klem rijden tussen hun auto en paaltjes, borduren, hagen, geparkeerde auto’s… Ze kunnen het niet af dat je in stedelijk verkeer vaak sneller bent dan hen en/of hebben afgunst omdat je op een fiets rijdt van al gauw enkele duizenden euro’s ( de mijne is een leasefiets trouwens)
Ten opzichte van gewone fietsers: Ik rij met een fiets die hogere snelheden aankan en sneller stopt door hydraulische schijfremmen. Mijn licht brand altijd (verplicht trouwens). Ik draag een fluo-helm en reflecterende kleding. Mijn beide handen zijn steeds aan het stuur (en niet aan mijn smartphone). Ik rij nooit naast elkaar (rij dan wel altijd alleen ook). Verder riskeer ik dagelijks een boete. Maar liever dat dan mijn leven te riskeren op de zogezegde fietssnelwegen. Waar ik rij is ‘s morgens, en zeker in de winter, amper een tiental dappere fietsers te zien. Haal ik in, dan bel ik steeds minstens 2 maal of meer, tot ze me gehoord hebben( Je merkt dat wel, heus). In de drukkere fietsperiodes pas ik mijn snelheid aan indien nodig. Wandelaars al dan niet met honden (al dan niet aan de leiband), fietsende senioren, kinderen… Ik realiseer me ( zeker na die aanrijding) dat ik niet wil vallen of botsen want dat zal mij meestal meer pijn doen dan hen. Zes weken recht-opzittend slapen met gekneusde ribben was geen pretje.
Dan ten vierde de mobiliteitsproblematiek. Die gaan we niet oplossen door de speed-biker in het hokje te duwen zoals er nu velen bezig zijn! Gevaarlijk? Je ziet ze niet komen? Auto’s zijn gevaarlijker en er zijn er teveel. Twee derde van de woonwerkverplaatsingen kunnen zonder auto. Ook als het regent, ja toch wel. Een goede set regenkledij en een beetje karakter. Na bijna 30 jaar met de auto naar het werk had ik het gehad met het steeds meer toeslibbende verkeer en de stress die ik daarvan kreeg. Nu kom ik vrolijk en stress-vrij zonder hindernissen als files, opstroppingen … aan. Ik ben altijd in dezelfde tijdspanne ter plaatse. Geen tijd-stress.
Mijn auto’s gebruik ik enkel nog voor het plezier, grote boodschappen, containerpark, reisjes , verre verplaatsingen met ons gezin… Ik bespaar dus geld en verdien er ook dankzij de 0.24€/km vergoeding. Maar ik moet er wel voor trappen!
Tot slot heb ik in het begin gemerkt dat ik na 4 maand speed-biken een nog betere conditie kreeg dan ik al had. Verloor ook nog vlot 5-6 kg gewicht. Vroeger ging ik tot 4 keer per week joggen ( 50-70km ). Nu loop ik nog 1-2 keer per week, maar als ik een wedstrijdje loop van 10 km doe ik er steevast enkele minuten af tov toen ik niet fietste ( ja het blijft een werkwoord, ook op de SP fiets je). Mijn gezondheid is er dus ook blij mee. Amper nog verkouden, zelfs in de winter !
Tot slot dus : ik wil niet dat er nog witte geplooide fietsen bijkomen met een fotootje er naast.
Ik wens iedereen nog vele veilige kilometers ( liefst niet per auto maar op een elektrische of een gewone fiets)
In de media wordt bij een nieuwsbericht over een speed pedelec steevast verwezen naar het voertuig als “die supersnelle fietsen”, “een fiets die heel snel kan gaan”, “…dit zijn fietsen die 45km/u kunnen gaan”, “een fiets waarmee je gevaarlijk snel kan rijden”.
Bij een nieuwsbericht over een speed pedelec die op de rijbaan fiets wordt tevens over “potentieel levensgevaarlijke situatie” gesproken terwijl de oorzaak van dit potentieel gevaar veelal ligt bij het zwaardere vervoersmiddel, diens gebrek aan kennis over de wegcode en resulterend onaangepast gedrag, niet bij de speed pedelec.
Speed pedelecs op het fietspad worden standaard beschouwd als “snelheidsduivels”.
Stop hier mee!
Een speed pedelec kan sneller gaan dan een normale e-bike, dat is waar. Dat is evengoed het geval bij een koersfiets. Dat het vervoersmiddel zo snel kan wil niet meteen zeggen dat het overal zo snel gaat. Je hebt maar één gek op een pedelec nodig om het imago voor een steeds groeiende groep te verknallen. Er zijn ook gekken in autoland, maar iedereen heeft zelf een auto, dus dat imago zit gebeiteld.
Steeds weer hameren op die maximumsnelheid geeft mensen een onterecht negatief beeld. Bij een nieuwsbericht over een gewone auto vermeld je toch ook niet dat het een ‘gemotoriseerde wagen die 170km/u kan rijden’ betreft?
De speed pedelec heeft reeds zijn naam niet mee. Leg niet extra de nadruk op zaken die er niet toe doen binnen de context van het artikel. Nuanceer voldoende. Net zoals een gewone auto zich aan 20km/u zonder problemen op een woonerf kan begeven, kan een speed pedelec gebruikt worden om aan 15km/u je fietsende kroost naar school te begeleiden alvorens in zoverre als mogelijk aan hogere snelheid de weg naar het werk voort te zetten. De bevolking is zich onvoldoende bewust dat de gemiddelde speed pedelec gebruiker anno 2019 een gewone burger is die milieuvriendelijker, gezonder maar nog steeds haalbaar naar het werk wenst te pendelen. Vaders en moeders die hun eigen veiligheid hoog in het vaandel dragen en echt wel kunnen inschatten waar ze al dan niet veilig het snelheidspotentieel kunnen aanboren.
Dank om dit te lezen. Hopelijk helpt het u een genuanceerder beeld te schetsen in de berichtgeving.
