0.2%. De andere kant van het verhaal.
Bij 0,2% van alle letselongevallen in België tijdens 2018 was een speed pedelec betrokken. Tijdens 2017 was 0,04% van de speed pedelecs betrokken in een ongeval (bron: VIAS, verkeersveiligheidsbarometer 2018). Diezelfde cijfers, op een andere manier geinterpreteerd dan een recent artikel verschenen in de media (HLN, aantal letselongevallen met speed pedelecs verzesvoudigd, 13 januari 2020). Het sensatieniveau is natuurlijk van een andere orde.
Het zou makkelijk zijn om de bal terug te kaatsen naar voertuigen die vandaag de dag substantieel meer letselongevallen veroorzaken op de Belgische wegen. Zinloos vind ik persoonlijk, laten we maar focussen op de grote schuldige in dit gans verhaal en dat is in 90% van de gevallen…de gebruiker. Het gedrag van elk van ons is de hoofdreden waarom er in 2018 38197 letselongevallen plaatsvonden, waarbij 48981 mensen gewond raakten of niet meer terugkeerden naar familie, vrienden en collega’s. Daar word ik stil van.
Dat het aantal woon-werkongevallen met fietsers in 2019 met 68% is gestegen is verontrustend (HLN, aantal woon-werkongevallen met fietsers opnieuw gestegen, 14 januari 2020). Meer fietsers leidt tot meer conflictsituaties in het Belgisch verkeer. Andere landen tonen aan dat dit niet hoeft zo te zijn, waar fietsveiligheid geen gegeven maar een beleidskeuze is. Bizar om te moeten vaststellen dat verzekeringspremies mogelijk zouden stijgen terwijl ernst van een ongeval en bijhorende kost toch ook onderhevig zijn aan ernst van impact? Waar massa en snelheid de belangrijkste rol in spelen. Inzetten op een multimobiliteit verhaal waar de fiets en elk ander licht elektrisch voertuig beduidend beter in scoren, kan toch net zo goed leiden tot een daling van verzekeringspremies? De populariteit van de SUV en zelfs de toekomstige vergroening van de auto levert alleszins de nodige uitdagingen op voor de industrie, om een voertuig van gemiddeld 1400kg vandaag te dag niet verder te laten toenemen in massa. Heeft dat ook geen impact op de verhoging van de verzekeringspremie? Is het niet zinvol om de besparing in ziekteverzuim van diezelfde fietser mee op te nemen in het verhaal? Bewegen komt de gezondheid ten goede, niet? Voorbarig om nu reeds conclusies te trekken.
Sensibilisering en opleiding heeft een positief effect. Ik stel dit vast tijdens workshops die ik de afgelopen maanden als fietsmobiliteitcoach heb mogen begeleiden. Ik stel eveneens vast dat 99% van de deelnemers en speedpedelec gebruikers doodgewone mensen zijn, vaak vaders en moeders die een oplossing hebben gevonden voor een mobiliteitsprobleem, beseffen welke verantwoordelijkheid zij dragen tegenover die andere zwakke weggebruiker, en een voorbeeld willen zijn naar de jongere generatie. Het doet plezier om te kunnen vaststellen dat deelnemers achteraf met meer vertrouwen en besef van risico de weg opgaan. Zowat elke deelnemer, ervaren of beginnend heeft wel iets bijgeleerd. De meeste mensen kunnen fietsen, het beter inschatten van risico bij hogere snelheid, weten hoe te reageren in noodsituaties kan het verschil maken tussen net wel of net niet betrokken raken in een ongeval. Initiatieven die vandaag oa. worden aangeboden door de Vlaamse Stichting Verkeerskunde en de Vlaamse proactieve fietser dragen hun steentje hierin bij.
Ik treed de voorzitter van Febiac bij dat het ‘bashing’ vanuit verschillende kanalen wel eens mag stoppen, de auto-industrie draagt een serieus steentje bij in onze toekomstige vorm van mobiliteit en ik kijk met veel nieuwsgierigheid uit naar de nieuwe technologieën die er in de toekomst zullen worden geintroduceerd. De wagen blijft nog steeds een vorm van vrijheid, waar elke burger in dit land recht op heeft. Daarnaast is er een andere industrie die tevens zijn steentje bijdraagt in ontwikkeling van nieuwe
technologieën op vlak van mobiliteit, wat mij als gebruiker de mogelijkheid geeft om te kiezen wat me het best uitkomt. Voorlopig toch nog, want ik maak me zorgen.
Zorgen omdat ik vaststel dat de impact van media een impact hebben op mijn persoonlijk veiligheidsgevoel wanneer ik me op 2 wielen in het verkeer begeef. Als speedpedelec rijder ben ik het ondertussen grondig beu dat door sommige media vaak een eenzijdig, negatief en onvolledig verhaal wordt gepresenteerd omtrent dit voertuig. Kunnen we dit soort ‘bashing’ ook achterwege laten? Besef alsjeblief dat dit de verkeersveiligheid niet ten goede komt. 25 jaar als recreatieve en functionele fietser, bijna 6 jaar als speedpedelec rijder hebben er uiteindelijk toe geleid dat ik vaker alternatieve wegen opzoek om conflicten en getoeter in zone 50 te vermijden wanneer ik de rijbaan naast het fietspad opzoek, in het belang van de veiligheid van de gewone fietser en persoonlijk rijcomfort. Speedpedelecs mogen daar nochtans reglementair rijden. Er al eens wordt getwijfeld om de speedpedelec te nemen omwille van mogelijke negatieve en soms zelf gevaarlijke reacties, waar enkele jaren terug je vaker het thumbs-up gebaar bij verbaasde voorbijgangers zag verschijnen.
Hoe pakken we dat nu best aan? Door te beginnen bij onszelf waar respect, hoffelijkheid en naleving van de verkeersregels voor elke weggebruiker een prioriteit wordt. Door in te zetten op sensibilisering zodat elke weggebruiker beseft wat de impact kan zijn van het niet naleven van deze simpele basisregels. Door te stoppen met de vinger te wijzen naar een type voertuig en van elke burger mogen verwachten om naar eigen kunnen een bijdrage te leveren naar een duurzamere vorm van mobiliteit.
Het zal een en-en verhaal moeten worden willen we de mobiliteit in dit land opnieuw op gang krijgen, waar een even belangrijke rol weggelegd is voor de fiets, speedpedelec en toekomstige lichte elektrische voertuigen over korte en middellange afstand. Een massa van 1400kg gebruiken om 1 persoon over een beperkte afstand te verplaatsen past niet langer in de complexe uitdagingen die we als maatschappij moeten aanpakken. Nochtans blijf ik vaststellen dat het aantal auto’s bij de bakker tijdens het weekend talrijker zijn dan enig ander type voertuig.
Vrijdag 17 januari start dat andere salon in Kortrijk, iets kleiner in omvang, even belangrijk voor de toekomst rond mobiliteit. Men zou het bijna vergeten tussen al de media-aandacht die vandaag wordt besteed aan grote broer in Brussel.
Vanuit Speed Pedelec Vlaanderen zijn wij bezorgd omtrent de veiligheid van elke zwakke weggebruiker en reiken wij de hand uit naar elke betrokken partij om op een positieve manier mee te werken aan een oplossing voor deze complexe uitdaging. Het verbeteren van de mobiliteit, verkeersveiligheid en bescherming van ons klimaat is broodnodig voor elke bestaande, en toekomstige generaties. DAT is de essentie.
Aan elke fietser, speedpedelec rijder, elk individu, bedrijf, organisatie en beleidsmaker die een positieve bijdrage levert in de transitie naar een duurzame vorm van mobiliteit, dank u en doe zo voort!
Met vriendelijke groeten,
Peter Wuyts
Een bezorgde multimobiliteit gebruiker, fietsmobiliteitcoach en kerngroep lid van Speed Pedelec Vlaanderen
